Alpejsko-Karpacki Most Współpracy
Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska pełniło funkcję Instytucji Realizującej w projekcie „Alpejsko – Karpacki Most Współpracy”, który współfinansowany był przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
W czerwcu 2016 r. zakończył się projekt „Alpejsko-Karpacki Most Współpracy”, realizowany w okresie 01.10.2011r.-30.06.2016 r. Projekt współfinansowany był przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej, a jego budżet wyniósł 5 489 968 CHF.
Cel projektu
Główną ideą projektu była aktywizacja gospodarcza województwa podkarpackiego oraz adekwatne do potrzeb i możliwości podniesienie kwalifikacji i zdolności instytucjonalnej osób i podmiotów o kluczowym dla tego zakresie. Działania realizowane w ramach projektu miały na celu rozwój lokalnej przedsiębiorczości i wsparcie przetwórstwa rolnego. Projekt zakładał też wsparcie sektora publicznego oraz pozarządowego w formie przyznawanych w trybie konkursowym grantów przeznaczonych na działalność eksportową, promocyjno-informacyjną oraz działania przyczyniające się do rozwoju przedsiębiorczości w województwie podkarpackim.
Pod względem operacyjnym projekt obejmował trzy obszary, z czego dwoma – działalnością promocyjną oraz wdrażaniem grantów dla MŚP, NGO i instytucji okołobiznesowych – zarządzał personel SEKP, natomiast Partner Projektu odpowiedzialny był za wsparcie lokalnych producentów i wytwórców, włączając w to przydzielane im granty.
Cele operacyjne
- Aktywizacja w ramach stworzonego systemu wsparcia, procesów gospodarczych związanych z międzynarodową wymianą gospodarczą wśród organizacji biznesowych działających na obszarze województwa podkarpackiego;
- Wspieranie lokalnych przedsiębiorstw po polskiej stronie Euroregionu Karpackiego, z angażowaniem rynku producentów tradycyjnych, regionalnych, lokalnych i ekologicznych produktów oraz jadalnych produktów leśnych;
- Stwarzanie warunków do ustanowienia i rozwoju współpracy pomiędzy jednostkami z obszaru realizacji projektu a partnerami europejskimi i szwajcarskimi, jak również warunków umożliwiających przekazywanie doświadczenia uzyskanego przez nich w obszarze objętym projektem - eksport lokalny, międzynarodowa współpraca gospodarcza, produkt regionalny i lokalny.
Wszystkie działania realizowane w ramach projektu zmierzały do stworzenia sprzyjających warunków rozwoju lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa rolnego poprzez innowacyjne i nie stosowane dotąd podejście (wymiar międzynarodowy, podejście procesowe). Ukierunkowane są między innymi na tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów na obszarach wiejskich. Poprzez wprowadzenie innowacyjnych, pro-aktywnych mechanizmów, takich jak fundusze grantowe i dotacje oraz atrakcyjnych form aktywizacji, tj. wizyty studyjne w Szwajcarii, osiągnięty zostanie efekt stymulacji sektora prywatnego i instytucji okołobiznesowych na Podkarpaciu. Wspomniane granty rozdzielane będą w ramach 4 funduszy.
Wdrażanie Funduszy Grantowych
W ramach projektu utworzono cztery rodzaje funduszy grantowych:
Fundusz Study Tour (FST)
Przeznaczony dla sektora ngo, instytucji otoczenia biznesu i jst na działania związane z nawiązaniem współpracy z partnerami europejskimi, w tym szwajcarskimi oraz wymianę doświadczeń w zakresie eksportu lokalnego, międzynarodowej współpracy gospodarczej, produktu regionalnego i lokalnego.
Kwota dofinansowania w ramach funduszu: 10 000–100 000 zł
Stopień dofinansowania: 60-90%
Operator: SEKP
Fundusz Promocji Lokalnego Eksportu (FPLE)
Przeznaczony dla sektora MŚP na aktywizację procesów gospodarczych związanych z międzynarodową wymianą gospodarczą.
Kwota dofinansowania w ramach funduszu: 10 000–100 1000 zł
Stopień dofinansowania: 60%
Operator: SEKP
Fundusz Promocji Produktu Regionalnego, Tradycyjnego i Ekologicznego dla organizacji pozarządowych (FPPRTE)
Przeznaczony na wsparcie działań związanych z promocją, produktów tradycyjnych, regionalnych, lokalnych, ekologicznych oraz zachowaniem dziedzictwa kulturowego regionu.
Kwota dofinansowania: 2 000 – 20 000 zł
Stopień dofinansowania: 85-90%
Operator: Pro Carpathia
Fundusz Promocji Produktu Regionalnego, Tradycyjnego i Ekologicznego (FPPRTE)
Dla przedsiębiorców przeznaczony na wsparcie producentów i wytwórców produktów tradycyjnych, regionalnych, lokalnych, ekologicznych oraz zbieraczy kulinarnego regionu.
Kwota dofinansowania: 10 000 – 80 000 zł
Stopień dofinansowania: 60-70%
Operator: Pro Carpathia
W ramach poszczególnych funduszy przeprowadzono łącznie 11 naborów, a operatorzy udzielili dofinansowania dla 187 projektów (36 projektów w ramach FST, 41 projektów w ramach FPLE oraz 110 projektów w ramach FPPRTE) na łączną kwotę 9 636 055,53 zł. Dzięki temu wsparto sektor MŚP, NGO, JST poprzez dedykowane fundusze grantowe na działalność eksportową, promocyjno-informacyjną, inwestycyjną w tym w zakresie produktu regionalnego, tradycyjnego i ekologicznego, oraz działania przyczyniające się do rozwoju przedsiębiorczości w województwie podkarpackim.
Dzięki projektom realizowanym w ramach Funduszu Study Tour jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pozarządowe z Podkarpacia mogły zorganizować wizyty studyjne i nawiązać partnerstwa z NGO i JST w krajach europejskich. Łącznie odbyły się 43 wizyty studyjne (niektóre podprojekty przewidywały wyjazdy do kilku krajów), wśród których liderami byli Szwajcaria, Niemcy, Austria i Słowacja ze zdecydowaną przewagą pierwszego z w/w krajów (22 wizyty). Wizyty te w wielu przypadkach zaowocowały kolejnymi projektami oraz działaniami poza projektowymi poszerzając tym samym zakres oraz zasięg współpracy międzynarodowej Beneficjentów Funduszu.
W ramach Funduszu Promocji Lokalnego Eksportu zrealizowano 41 podprojektów, dzięki którym firmy z Podkarpacia mogły rozszerzyć swoją działalność o eksport towarów i usług do wybranych krajów/rynków docelowych. Łącznie wybrano 61 rynków docelowych (każdy kraj został policzony tyle razy, ile był wybrany). Liderami w tej kwestii były Niemcy (10), Słowacja (10) i Szwajcaria. Kilku Beneficjentów rynkiem docelowym określiło całą Unię Europejską. Jednym z głównych celów Funduszu było zwiększenie dochodów firm z tytułu eksportu. We wrześniu 2016 roku SEKP przeprowadziło ankietowanie wśród Beneficjentów, które wykazało, że dzięki realizacji w/w podprojektów przychody firm z tego tytułu stanem na dzień 30.09.2016 wynosiły ponad 7 mln PLN.
Cztery edycje Alpejsko-Karpackiego Forum Współpracy
Działalność promocyjna
Najważniejszym działaniem zrealizowanym w ramach promocji projektu była organizacja czterech edycji międzynarodowej imprezy konferencyjno-wystawienniczej pn.: „Alpejsko-Karpackie Forum Współpracy” (14-16.09.2012, 6-8.09.2013, 13-14.09.2014 oraz 19-21.11.2015). Rokrocznie Forum było okazją do spotkań i dyskusji w gronie wybitnych międzynarodowych ekspertów, panelistów, przedstawicieli podmiotów z krajów karpackich i alpejskich gotowych do podjęcia szerokich działań na rzecz rozwoju obszarów Euroregionu Karpackiego. Dyskutowano m.in. na temat współpracy terytorialnej, perspektyw rozwoju struktur transgranicznych, systemu organizacji rynku produktów ekologicznych, tradycyjnych i regionalnych w Alpach i Karpatach czy perspektyw rozwoju Karpat w oparciu o sukcesy wysoko rozwiniętych krajów górskich Europy. Co roku dwudniowej konferencji towarzyszyła część wystawiennicza, która miała formę wystawy narodowej krajów karpackich i alpejskich. W Forum w sumie wzięło udział ponad 30 tys. uczestników, prawie 400 wystawców z 12 krajów z całej Europy. Forum towarzyszyły degustacje produktów lokalnych, występy regionalnych zespołów, prezentujące bogactwo dziedzictwa kultury krajów alpejskich i karpackich.
W ramach działań promocyjnych organizowane również były wyjazdy studyjne, w tym m.in. wizyta przedstawicieli podkarpackich przedsiębiorców, samorządów i organizacji pozarządowych w Szwajcarii w dn. 27.02-03.03.2012 r. Wyjazd umożliwił nawiązanie kontaktów z firmami i instytucjami szwajcarskimi dających perspektywy przyszłej współpracy i wymianę dobrych praktyk. Na miejscu odbyły się spotkania z przedstawicielstwem Izby Przemysłowo-Handlowej, władz kantonalnych, Instytutu Turystyki i Uniwersytetu HES-SO Valais. Grupa uczestniczyła również w seminarium poświęconym turystyce, systemom jakości i certyfikacji produktów regionalnych w Kantonie Valais.
Z kolei w dniach 4-5.05.2016 roku w Ustrzykach Górnych zorganizowano warsztaty BIESPOL. Wśród zagranicznych gości udział w spotkaniu wzięli m.in. przedstawiciele Centrum Rozwoju i Środowiska w Bernie oraz przedstawiciele Państwowej Ochrony Przyrody Republiki Słowackiej, Parku Narodowego w Połoninach. Ze strony polskiej zaproszeni zostali beneficjenci realizujący projekty z programu Polska-Słowacja. Podczas warsztatów podsumowano dotychczasową współpracę transgraniczną, zidentyfikowano przyszłe pola współpracy oraz omówiono założenia dla budowy regionu flagowego BIESPOL.
Ważnym elementem promocji projektu była także organizacja szkoleń poprowadzonych przez szwajcarskich ekspertów, które odbyły się w dniach 2-5.07.2013 r. w siedzibie SEKP. Szkolenia skierowane były do przedsiębiorców, przedstawicieli instytucji otoczenia biznesu, osób prowadzących działalność gospodarczą, osób związanych z turystyką, producentów i wytwórców produktów tradycyjnych, regionalnych, lokalnych i ekologicznych oraz organizacji związanych z tymi produktami, samorządowców, a także do przedstawicieli organizacji pozarządowych. Udział w spotkaniach pozwolił na zdobycie przydatnej, praktycznej wiedzy z takich dziedzin jak: międzynarodowa wymiana gospodarcza, turystyka, produkt regionalny, tradycyjny i ekologiczny oraz funkcjonowanie organizacji pozarządowych na przykładzie Szwajcarii. W szkoleniach wzięło łącznie udział 216 osób.
W dniach 16-20.12.2013 r. w siedzibie SEKP odbyły się szkolenia skierowane dla beneficjentów funduszy grantowych Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy oraz dla zaproszonych przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i organizacji zainteresowanych tematyką szkoleń. Szkolenia dotyczyły zamówień publicznych, delegacji krajowych i zagranicznych oraz rozliczeń z ZUS, pomocy de minimis, rozliczeń z tytułu eksportu i importu w ramach i poza UE oraz promocji regionów. Szkolenia były doskonałą okazją do poszerzenia i zdobycia wiedzy w wielu dziedzinach, które zostały poruszone podczas tych spotkań. Uczestnicy mieli możliwość uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
W ramach promocji projektu personel projektu wziął udział w dwóch zagranicznych targach związanych z turystyką tj. ITF Slovakiatour w dniach 29.01-01.02.2015 r. w Bratysławie oraz Envol Show w dniu 22.03.2015 w Genewie. Podczas targów prezentowane były efekty realizowanego projektu, w tym marka Carpathia, stanowiąca znak jakości gospodarczej Karpat.
W ramach projektu wydano także szereg publikacji, w tym biuletyn Alpejsko-Karpacki Horyzont, Album współpracy polsko-szwajcarskiej oraz materiały strategiczne i promocyjne związane z Carpathią (plan public relations, key visual, katalog produktów Carpathii, audyt turystyczny obszaru Karpat).
Podsumowanie Projektu
Realizacja projektu pozwoliła na zapewnienie wymiernego wsparcia podmiotom z obszaru województwa podkarpackiego, które chciały rozpocząć lub rozwinąć współpracę z krajami europejskimi przy wykorzystaniu doświadczeń szwajcarskich. Dzięki zorganizowanym wyjazdom, szkoleniom, warsztatom i zrealizowanym podprojektom znacznie podniósł się poziom wiedzy podmiotów podkarpackich w zakresie funkcjonowania szwajcarskich i europejskich mechanizmów jakie występują w sektorze publicznym, prywatnym, pozarządowym czy edukacji. Nawiązane zostały partnerstwa, które rozwijają się obecnie w oparciu o nowe przedsięwzięcia.
Dzięki środkom Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy możliwe było dofinansowanie czterech edycji Alpejsko-Karpackiego Forum Współpracy, które spotkało się z ogromnym zainteresowaniem międzynarodowych środowisk odpowiedzialnych za współpracę terytorialną (w tym dyplomaci, politycy, samorządowcy, przedsiębiorcy, przedstawiciele świata nauki i sztuki, reprezentanci organizacji pozarządowych i instytucji okołobiznesowych z obszaru Alp i Karpat).
Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska mogło rozwinąć strategiczną koncepcję marki karpackiej Carpathia, przygotowując w ramach projektu dokumenty niezbędne do wdrożenia marki (key visual, plan public relations, audyt turystyczny obszaru Karpat, katalog produktów marki) oraz promując koncepcję marki w kraju i za granicą.
Projekt stworzył Stowarzyszeniu także możliwość do nawiązania wielu długofalowych partnerstw z partnerami zagranicznymi (w tym m.in. Instytut Turystyki HES-SO Valais, Uniwersytet w Bernie, przedstawiciele szwajcarskich mediów), które pozwolą na rozwinięcie i intensyfikację działalności SEKP poza geograficznym obszarem euroregionu, co ma znaczenie szczególnie dla promocji Carpathii na rynkach krajów wysokorozwiniętych.
Alpejsko-Karpacki Most Współpracy w pigułce
- Powołano Karpackie Centrum Współpracy Gospodarczej i Produktu Regionalnego w Rzeszowie (w strukturze Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Polska) oraz Biuro Produktu Regionalnego, Tradycyjnego, Ekologicznego w Rzeszowie (w strukturze Stowarzyszenia „Pro Carpathia”), które odpowiadają za prawidłową realizację projektu, promocję produktu regionalnego, tradycyjnego i ekologicznego, wsparcie szkoleniowo-doradcze dla działań bazujących na wykorzystaniu tego typu zasobów oraz wdrażanie Funduszy Grantowych.
- Zorganizowano cztery edycje Międzynarodowych Targów „Alpejsko-Karpackie Forum Współpracy”.
- Stworzono terytorialną Markę Karpacką „Carpathia”.
- Powołano Klaster Podkarpackie Smaki zrzeszający 52 podmioty z branży rolno-spożywczej (www.podkarpackiesmaki.pl).
- Powołano Szlak Kulinarny Podkarpackie Smaki, skupiający 50 obiektów (restauracje, karczmy, zajazdy), które oferują dania tradycyjnej kuchni regionalnej (www.szlakpodkarpackiesmaki.pl).
- Stworzono Półkę Podkarpackie Smaki z podkarpackimi produktami tradycyjnymi, regionalnymi i ekologicznymi dostępną na Szlaku Kulinarnym Podkarpackie Smaki.
- Zorganizowano 13 wizyt studyjnych do Szwajcarii, Włoch, Francji i Słowacji, w trakcie których odwiedzono 79 miejsc i nawiązano szereg partnerstw. W wizytach tych wzięło udział ponad 80 osób.
- Wydano szereg materiałów promocyjnych, w tym publikacji i biuletynów m.in. „Horyzont Alpejsko-Karpacki” oraz „Karpacki Przegląd Gospodarczy”.
- W ramach czterech Funduszy Grantowych: Fundusz Promocji Lokalnego Eksportu, Fundusz Study Tour, Fundusz Promocji Produktu Regionalnego/Tradycyjnego/Ekologicznego - NGO/JST, Fundusz Promocji Produktu Regionalnego/Tradycyjnego/Ekologicznego - Przedsiębiorcy zorganizowano około 30 szkoleń i przeszkolono ponad 300 potencjalnych beneficjentów.
- W sumie przeprowadzono 11 naborów, w których dofinansowano 187 projektów na kwotę ponad 9,5 mln zł. Dzięki temu wsparto start-upy, sektor MŚP, NGO, JST poprzez dedykowane fundusze grantowe na działalność eksportową, promocyjno-informacyjną, inwestycyjną w zakresie produktu regionalnego, tradycyjnego i ekologicznego, oraz działania przyczyniające się do rozwoju przedsiębiorczości w województwie podkarpackim.
