Baśniowe pogranicze. W krainie legend polskich i słowackich

Beneficjent: Gmina Miasto Rzeszów

Partner polski: Mesto Stropkov

Okres realizacji: 01.03.2021 – 31.12.2021

Zrealizowana wartość projektu: 46 567,73 €, w tym dofinansowanie z EFRR: 38 811,03 €

Legendy powszechnie kojarzone z prostymi opowiastkami dla dzieci, mają w istocie głębokie znaczenie. Stanowią echo minionych czasów, są nośnikiem mądrości ludowych, tradycji i doświadczeń wielu pokoleń. Realizacja projektu pozwoliła przywrócić legendy w żywej pamięci mieszkańców regionu, sprawiła, że legendy w ostatnich dwóch, trzech dekadach zapominane na bibliotecznej półce znowu uczyły, bawiły, czarowały. Przestały być jedynie ocalonym zasobem, znowu stały się istotnym składnikiem tożsamości kulturowej i społecznej mieszkańców pogranicza, możliwym do przywołania i przekazania innym. Co więcej – realizacja celu projektu i szeroka popularyzacja wartości tych zapominanych zasobów dziedzictwa stała się magnesem przyciągającym odwiedzających z zewnątrz, zainteresowanych udziałem w ciekawych i oryginalnych wydarzeniach oraz poznaniem niepowtarzalnych tradycji i zwyczajów.

Główne działania zrealizowane w ramach projektu:

• O czym bajarze bajdurzą – cykl spotkań z gawędziarzami obszaru pogranicza. Łącznie zrealizowano cztery spotkania w formule on-line z gawędziarzami, w trakcie których zaprezentowane zostały baśnie i legendy z Polski i Słowacji. W trakcie pierwszego  spotkania przedstawione zostały trzy legendy: „Córka młynarza”, „Upiór” i „Diabelska karczma”. Dobór legend gwarantował prezentację zarówno polskich, jak i słowackich opowieści. Podczas drugiego spotkania, uczestnicy mieli okazję usłyszeć stropkovską legendę „Zakopana miłość”, legendę pogranicza „Mądry złodziej” oraz rzeszowską opowieść o Jakubie Ado – „Objawienie na drzewie”. Uczestnikom trzeciego spotkania zaprezentowano następujące opowieści: „O zbóju Kostku”, „Fedor Hlavaty” oraz „Ligęzowie, Stadnicki czyli zbójcy szlachetnie urodzeni”. Czwarte spotkanie "O ludziach, ich losach i przemijaniu", podobnie jak wszystkie poprzednie odsłony, zgromadziło kilkudziesięciu uczestników zarówno z Polski, jak i ze Słowacji. W czterech spotkaniach łącznie uczestniczyło 153 osoby z Polski i Słowacji.
• O panach i czarach – przeżyj, aby zrozumieć – cykl warsztatów wrażeniowo-sensorycznych dla dzieci w wieku 6-10 lat i dla nauczycieli/edukatorów/opiekunów przedszkolnych itp. Każde z warsztatów odbywały się w dwóch grupach w Rzeszowie i Stropkovie. Uczestnicy podczas zajęć poznali baśnie i legendy w zupełnie nowy, wrażeniowy sposób. Dzięki temu w przyszłości sami będą potrafili snuć opowieści tak, by były zawsze wyjątkowym przeżyciem! Dzięki wykorzystaniu rekwizytów, zarówno tych wyjątkowych, jak i łatwo dostępnych (w tym w domowej spiżarni) odbiorcy mogli „poczuć” historię, którą snuje narrator. Gwarantowało to niepowtarzalne przeżycia i pobudzało zainteresowanie tak legendami, jak i oryginalnymi technikami ich prezentacji. W warsztatach łącznie uczestniczyło 40 osób.
• O damach i smokach – zobacz, żeby uwierzyć – cykl warsztatów artystycznych i wystaw. W ramach zadania zorganizowane i przeprowadzone zostały warsztaty ilustratorskie (cztery spotkania) i warsztaty animacji poklatkowej (cztery spotkania). Uczestnikami warsztatów były dzieci w wieku 10-15 lat. Podczas warsztatów ilustratorskich uczestnicy poznali teksty legend pogranicza Polski i Słowacji, a następnie, różnymi technikami plastycznymi, wykonali do nich ilustracje. Grupy warsztatowe w cyklu warsztatów animacji poklatkowej składały się z tych samych uczestników, którzy wzięli udział w warsztatach ilustratorskich. Autorzy prac plastycznych do stworzenia animacji wykorzystali własnoręcznie stworzone ilustracje. Dzięki temu uczestnicy poznali ścieżkę powstawania klasycznych animacji. Uczestnicy warsztatów stworzyli krótkie etiudy filmowe, które następnie posłużyły do utworzenia dłuższej animacji, opracowanej przez Wykonawcę warsztatów artystycznych. W warsztatach łącznie uczestniczyło 40 osób.
• Event kulturalny „Legendo, ożyj!” odbył się na Rynku w Rzeszowie. Miłośnicy baśni i legend wzięli udział w przedstawieniu pt. „Na szlaku legend polskich i słowackich”. Aktorzy prezentujący spektakl zaprosili na niesamowitą podróż do krainy magii i humoru. Przedstawiona opowieść zachwyciła zebraną przed sceną publiczność, zwłaszcza najmłodszych, którzy z ochotą wchodzili w interakcję z artystami. Przedstawienie poprzedziły zabawy z animatorami w klimatach legend i baśni regionu pogranicza polsko-słowackiego. Podczas wydarzenia w Biurze Wystaw Artystycznych w Rzeszowie odbyło się spotkanie podsumowujące projekt, w ramach którego przeprowadzony został także pokaz czytania performatywnego, odbyła się premiera powstałego w ramach warsztatów filmu animowanego oraz zaprezentowano ilustracje stworzone przez uczestników warsztatów ilustratorskich. W spotkaniu w BWA wzięło udział 50 uczestników, z kolei przedsięwzięcie zrealizowane na Rynku w Rzeszowie zgromadziło 150 uczestników, nie tylko mieszkańców Rzeszowa, ale i gości przybyłych ze Stropkova. Event stał się okazją do miłego spędzenia sobotniego popołudnia.

Zachęcamy do obejrzenia materiałów filmowych z działań realizowanych w ramach projektu https://www.youtube.com/watch?v=aHBsGxQ4p60&t=1s   https://www.youtube.com/watch?v=SxCEsw86SAc , https://www.youtube.com/watch?v=SSx9o-TNicg , https://www.youtube.com/watch?v=9JyPuYj0BPM , https://www.youtube.com/watch?v=9LMM7HH6x5c