O Programie
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej w latach 2007-2013
W latach 2007-2013 współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym realizowana była w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej – Cel Europejska Współpraca Terytorialna (EWT).
Wyodrębnienie współpracy terytorialnej jako osobnego celu polityki spójności potwierdzała duże znaczenie wspólnych przedsięwzięć podejmowanych przez partnerów unijnych. O rosnącym znaczeniu tego typu współpracy świadczy również zwiększenie wysokości środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych zostało łącznie 7,75 mld euro. Polska alokacja na realizację programów w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej wynosiła 557,8 mln euro. Dodatkowe 173,3 mln euro było przeznaczone przez Polskę na współpracę transgraniczną z państwami nie należącymi do Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP).
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (European Territorial Cooperation) oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (European Neighbourhood and Partnership Instrument) zastąpiły przedsięwzięcia realizowane w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III 2004-2006.
Komponentom INTERREG-u III odpowiadają trzy typy programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej:
- programy współpracy transgranicznej (zastąpiły INTERREG III A)
- programy współpracy transnarodowej (zastąpiły INTERREG III B)
- programy współpracy międzyregionalnej (INTERREG IV C) (zastąpiły INTERREG III C)
Programy operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej w ramach poszczególnych komponentów wdrażane były zgodnie z jednolitymi zasadami, wynikającymi z doświadczeń zdobytych w trakcie realizacji programów Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III. Wprowadzenie jednolitych zasad wdrażania przyczyniło się do ułatwienia zarządzania samymi programami oraz wspólnymi, międzynarodowymi projektami finansowanymi ze środków EFRR w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna.
Zasady te polegały głównie na:
- utworzeniu wspólnych Instytucji Zarządzających, Certyfikujących i Audytowych,
- obowiązkowym udziale w projekcie co najmniej dwóch partnerów z różnych krajów,
- stosowaniu „zasady partnera wiodącego” w realizacji projektów,
- utworzeniu wspólnego budżetu i jednego konta bankowego dla programu,
- utworzeniu międzynarodowych Wspólnych Sekretariatów Technicznych wspierających Instytucje Zarządzające we wdrażaniu programów.
Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa
Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) stanowił inicjatywę Komisji Europejskiej, której zasadniczym celem był rozwój współpracy pomiędzy Unią Europejską a państwami partnerskimi spoza UE poprzez zapewnienie zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju regionalnego.
Na ten cel przeznaczonych zostało 173 322 mln euro, co umożliwiło udzielanie pomocy finansowej państwom objętym Europejską Polityką Sąsiedztwa m.in. Białorusi, Ukrainie, a także Federacji Rosyjskiej. Europejski Instrument Partnerstwa i Sąsiedztwa (EISP) wdrażany jest m.in. za pomocą programów współpracy transgranicznej.
Zasięg terytorialny EISP: Algieria, Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Egipt, Gruzja, Izrael, Jordania, Liban, Libia, Mołdawia, Maroko, Autonomia Palestyńska, Syria, Tunezja, Ukraina.
Kluczowe obszary wsparcia w ramach EISP
- promowanie dialogu politycznego i reform,
- wzmocnienie instytucji krajowych i innych instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie i efektywne wdrażanie polityk,
- promowanie ochrony środowiska i dobrego zarządzania zasobami naturalnymi,
- wspieranie polityk zmierzających do redukcji ubóstwa,
- wspieranie polityk promujących rozwój społeczny, równość kobiet i mężczyzn, zatrudnienia i ochrony socjalnej,
- wspieranie współpracy transgranicznej oraz promowanie zrównoważonego rozwoju ekonomicznego, społecznego i środowiskowego w regionach przygranicznych,
- wspieranie polityk promujących zdrowie, edukację i szkolenia,
- promowanie i ochrona praw człowieka jako fundamentalnych wolności i wspieranie procesu demokratyzacji,
- zapewnienie sprawnie działającego i bezpiecznego systemu zarządzania granicami,
- promowanie współpracy w dziedzinach sprawiedliwości, spraw wewnętrznych oraz prewencji i walki z terroryzmem i zorganizowaną przestępczością,
- promowanie udziału Wspólnot w działaniach dotyczących badań i innowacji,
- promowanie współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi i krajami partnerskimi w dziedzinie szkolnictwa wyższego, wymiany nauczycieli, naukowców i studentów,
- promowanie dialogu między kulturami i kontaktami people-to-people.
W perspektywie finansowej 2007 - 2013 Polska jednocześnie uczestniczyła i zarządzała dwoma programami w ramach Europejskiego Instrumentu Partnerstwa i Sąsiedztwa:
- Polska - Białoruś - Ukraina
- Litwa - Polska - Rosja
Priorytety współpracy w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa
Potencjalnymi beneficjentami programu były instytucje prowadzące działania o charakterze non-profit przyczyniające się do realizacji priorytetów programu, w tym np. władze lokalne i regionalne, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne, euroregiony.
żródło: http://www.ewt.gov.pl/WstepDoFunduszyEuropejskich/Strony/czymsafundusze.aspx
